Ella Jane Fitzgerald (ur. 25 kwietnia 1917 w Newport News, USA, zm. 15 czerwca 1996 w Beverly Hills, USA) – amerykańska wokalistka jazzowa, nazywana „First Lady of Song”, „Lady Ella” i „Queen of Jazz”.
Debiutowała w 1934 roku w Apollo Theater w Harlemie, a po śmierci Chicka Webba w 1939 przejęła kierownictwo jego zespołu. Od 1941 rozwijała karierę solową, wyróżniając się talentem do śpiewu scat oraz wieloma udanymi współpracami z gwiazdami jazzu.
Fitzgerald nagrała liczne albumy, koncertowała na całym świecie, otrzymała wiele prestiżowych nagród, w tym Medal Wolności USA i Grammy Lifetime Achievement Award. Zmarła na cukrzycę, spoczywa na cmentarzu Inglewood Park w Kalifornii.
| Imię i nazwisko | Ella Jane Fitzgerald |
| Pseudonim | Pierwsza Dama Piosenki, First Lady of Song, Lady Ella, Queen of Jazz |
| Zawód | Wokalistka jazzowa |
| Obywatelstwo | USA |
| Znak zodiaku | Byk |
| Data urodzenia | 25 kwietnia 1917 |
| Miejsce urodzenia | Newport News, Wirginia, USA |
| Data śmierci | 15 czerwca 1996 |
| Miejsce śmierci | Beverly Hills, Kalifornia, USA |
| Przyczyna śmierci | Cukrzyca |
| Typ głosu | Mezzosopran |
| Gatunki muzyczne | Jazz (swing, bebop), blues |
| Wydawnictwa muzyczne | Decca, Capitol, Verve, Pablo |
| Powiązania muzyczne | Chick Webb, Oscar Peterson, Ray Brown, Dizzy Gillespie, Louis Armstrong, Count Basie, Duke Ellington, Norman Granz, The Ink Spots |
| Zespoły | Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra |
| Miejsce pochówku | Cmentarz Inglewood Park, Inglewood, Kalifornia |
Pseudonim
Ella Fitzgerald była znana pod wieloma przydomkami artystycznymi, takimi jak „First Lady of Song”, „Lady Ella”, „Queen of Jazz” oraz „Pierwsza Dama Piosenki”. Te tytuły odzwierciedlają jej niezwykłą pozycję w jazzie i światowej muzyce rozrywkowej.
Pseudonimy te utrwaliły się zarówno w kręgu muzyków, jak i wśród międzynarodowej publiczności, podkreślając jej wokalne mistrzostwo oraz charyzmę sceniczną.
Zawód
Ella Fitzgerald była amerykańską wokalistką jazzową, uważaną za jedną z najważniejszych postaci w historii jazzu. Występowała również w gatunkach takich jak swing, bebop oraz blues.
Charakterystyczny dla niej mezzosopran oraz wyjątkowa technika wokalna, zwłaszcza w improwizacji scat, przyczyniły się do jej rozpoznawalności i sukcesów na scenie międzynarodowej.
Obywatelstwo
Ella Fitzgerald była obywatelką Stanów Zjednoczonych. Całe jej życie zawodowe oraz większość działalności prywatnej i muzycznej związana była z USA.
Jej twórczość i osiągnięcia przyczyniły się do popularyzacji amerykańskiej muzyki na całym świecie.
Znak zodiaku
Ella Fitzgerald urodziła się pod znakiem Byka. Zodiakalna cecha Byka przypisywana jest osobom konsekwentnym i wytrwałym, co można odnieść również do jej wieloletniej kariery artystycznej.
Data i miejsce urodzenia
Ella Jane Fitzgerald przyszła na świat 25 kwietnia 1917 roku w Newport News na terenie Wirginii, w Stanach Zjednoczonych. To niewielkie miasto stało się miejscem narodzin jednej z największych ikon muzycznych XX wieku.
Kariera
Ella Fitzgerald zadebiutowała w 1934 roku występem w Apollo Theater w Harlemie. Po śmierci Chicka Webba w 1939 roku objęła kierownictwo jego orkiestry, a od 1941 rozpoczęła karierę solową.
Znana była z rozwoju techniki wokalnej scat oraz szerokiej współpracy z wybitnymi jazzmanami, m.in.: Louie Armstrongiem, Oscar Petersonem, Rayem Brownem, Countem Basiem, Dukiem Ellingtonem czy Normanem Granzem. Od 1946 odbywała międzynarodowe tournée, zdobywając sławę na całym świecie.
W jej dyskografii znajdują się tak cenione albumy jak „Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook” (1956), „Ella and Louis” (1956) czy „Ella in Berlin: Mack the Knife” (1960). Koncertowała również poza USA, w tym w Polsce w 1965 roku.
Data i miejsce śmierci
Ella Fitzgerald zmarła 15 czerwca 1996 roku w Beverly Hills, Kalifornia, USA. Przyczyną śmierci była cukrzyca, która mocno wpłynęła na jej stan zdrowia, prowadząc m.in. do utraty wzroku i amputacji nóg.
Artystka została pochowana na cmentarzu Inglewood Park w Inglewood, Kalifornia.
Gatunki muzyczne i styl
Ella Fitzgerald śpiewała jazz, swing, bebop oraz blues. Szczególne miejsce w jej dorobku zajmuje interpretacja piosenek Gershwina i Portera oraz mistrzostwo w technice scat.
Dzięki swojemu mezzosopranowi i kreatywności wokalnej zyskała uznanie słuchaczy i krytyków na całym świecie.
Nagrody i wyróżnienia
Fitzgerald została uhonorowana m.in. Medalem Wolności USA, National Medal of Arts, nagrodą Grammy Lifetime Achievement Award oraz NEA Jazz Masters Award. Była też honorową prezes The Martin Luther King Foundation.
Zdobyła uznanie zarówno w środowisku muzycznym, jak i wśród szerokiej publiczności, a jej liczne nagrody potwierdzają wyjątkowy dorobek artystyczny.
Życie osobiste
Ella Fitzgerald była trzykrotnie mężatką. Jej drugim mężem był kontrabasista Ray Brown, z którym wspólnie adoptowali syna kuzynki.
W ostatnich latach życia borykała się z pogarszającym się stanem zdrowia, głównie z powodu cukrzycy, która ostatecznie przyczyniła się do jej śmierci.
Elton John
Elvis Presley
Elżbieta II
Elżbieta Romanowska
Elżbieta Ryl-Górska




