Helena Modrzejewska

Helena Modrzejewska, właściwie Jadwiga Helena Misel-Chłapowska (ur. 12 października 1840 w Krakowie, zm. 8 kwietnia 1909 w Newport Beach, Kalifornia, USA), była wybitną polską aktorką, specjalizującą się w rolach szekspirowskich i tragicznych.

Modrzejewska debiutowała na scenach prowincjonalnych, zanim stała się gwiazdą teatrów w Krakowie, Warszawie, Lwowie i za granicą. Po emigracji do USA odniosła sukcesy również na scenach anglojęzycznych jako Helena Modjeska i przyjęła obywatelstwo amerykańskie.

Aktorka zasłynęła jako propagatorka Szekspira, odegrała 260 ról, wspierała polską kulturę i była matką Rudolfa Modrzejewskiego. Uznawana za najwybitniejszą aktorkę w historii teatru polskiego, została upamiętniona w wielu miejscach i dziełach.

Pseudonim

Helena Modrzejewska występowała pod pseudonimem artystycznym „Helena Modrzejewska”. W Stanach Zjednoczonych była znana również jako „Helena Modjeska”. Pod tymi nazwiskami zdobyła międzynarodową sławę sceniczną.

Zawód

Helena Modrzejewska była polską aktorką, szczególnie kojarzoną z rolami szekspirowskimi oraz postaciami tragicznymi. Specjalizowała się w interpretacjach bohaterów literatury światowej i polskiej, występując w wybitnych dziełach teatralnych.

W trakcie swojej kariery wykreowała ponad 260 ról, zyskując miano najwybitniejszej aktorki w historii polskiego teatru.

Obywatelstwo

Helena Modrzejewska przyjęła obywatelstwo amerykańskie w 1883 roku. Wcześniej była obywatelką Królestwa Polskiego pozostającego wówczas pod zaborami.

Znak zodiaku

Znak zodiaku aktorki to Waga, wynikający z daty jej urodzenia przypadającej na 12 października.

Data i miejsce urodzenia

Helena Modrzejewska, z domu Jadwiga Helena Misel-Chłapowska, urodziła się 12 października 1840 roku w Krakowie, w Polsce. Miasto to odegrało istotną rolę w początkach jej kariery teatralnej.

Data i miejsce śmierci

Helena Modrzejewska zmarła 8 kwietnia 1909 roku w Newport Beach, na wyspie Bay Island w East Newport, w Kalifornii, USA. Została pierwotnie pochowana w Los Angeles, a jej szczątki przeniesiono na Cmentarz Rakowicki w Krakowie.

Kariera

Helena Modrzejewska debiutowała na scenach prowincjonalnych pod opieką Gustawa Zimajera. Szybko zdobyła uznanie, występując we Lwowie, Krakowie, Stanisławowie i Warszawie, gdzie jako gwiazda wywarła duży wpływ na teatr polski.

W 1876 roku wyemigrowała do Kalifornii. Po intensywnej nauce języka angielskiego rozpoczęła triumfalne występy pod pseudonimem „Helena Modjeska” na scenach amerykańskich i angielskich. Propagowała twórczość Szekspira, wcielając się w postacie takie jak Lady Makbet, Ofelia czy Julia Kapulet.

Wyjątkowe osiągnięcia obejmują także rolę Marii Stuart oraz działalność na rzecz rozwoju artystycznego i społecznego, m.in. ufundowanie Szkoły Koronkarstwa w Zakopanem oraz wsparcie dla lokalnych instytucji kulturalnych. W swoich pamiętnikach opisała przebieg kariery i pobyt za granicą.

Życie prywatne

Helena Modrzejewska była żoną Karola Chłapowskiego. Miała dwoje dzieci: syna Rudolfa Modrzejewskiego, który został wybitnym inżynierem mostowym, oraz córkę Marię, zmarłą w dzieciństwie. Wcześniej była związana z Gustawem Zimajerem, ojcem swoich dzieci.

Była matką chrzestną aktorki Ethel Barrymore i Stanisława Ignacego Witkiewicza. Często wspierała innych artystów i angażowała się społecznie.

Upamiętnienie i dziedzictwo

Helena Modrzejewska uchodzi za najwybitniejszą aktorkę w historii teatru polskiego. Została upamiętniona m.in. w serialu „Modrzejewska”, monetach kolekcjonerskich, nazwach ulic, szkół i teatrów, m.in. w Krakowie oraz Legnicy. Jej postaci poświęcono liczne publikacje, a mowę pogrzebową wygłosił Henryk Sienkiewicz.

Wywarła trwały wpływ na rozwój teatru i życia kulturalnego zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych.

Helena Vondráčková
Henryk Gołębiewski
Hugh Laurie
Ian Gillan
Ian Paice