Andrzej Żuławski

Andrzej Żuławski (ur. 22 listopada 1940 we Lwowie, zm. 17 lutego 2016 w Warszawie) był polskim reżyserem filmowym, scenarzystą, aktorem oraz pisarzem.

Karierę filmową rozpoczął jako asystent Andrzeja Wajdy, a wśród jego najważniejszych filmów znajdują się m.in. „Trzecia część nocy”, „Diabeł”, „Najważniejsze to kochać”, „Na srebrnym globie”, „Opętanie” oraz „Kosmos”. Był także autorem powieści, takich jak „Lity bór”, „Moliwda” czy „Nocnik”. Jego twórczość często zaliczana jest do poetyki surrealizmu w polskim kinie.

Laureat licznych odznaczeń, m.in. Orderu Sztuki i Literatury oraz Orderu Odrodzenia Polski, Żuławski pozostał postacią kontrowersyjną, znaną z autorytarnego stylu pracy i ekspresyjnego charakteru.

Pseudonim

Andrzej Żuławski nie posługiwał się żadnym artystycznym pseudonimem. Zarówno w swojej karierze filmowej, jak i literackiej występował pod pełnym imieniem i nazwiskiem. Wszystkie dzieła były sygnowane jego prawdziwymi danymi osobowymi.

Zawód

Andrzej Żuławski był polskim reżyserem filmowym, scenarzystą, aktorem oraz pisarzem. Jego działalność obejmowała zarówno tworzenie filmów fabularnych, adaptacji literackich, jak i pracę literacką, w tym powieści oraz dzienniki.

Rozpoczynał swoją karierę jako asystent Andrzeja Wajdy, a z czasem wypracował własny styl twórczy, rozpoznawalny zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jego wielowątkowa działalność przyczyniała się do rozwoju polskiej i europejskiej kultury.

Obywatelstwo

Andrzej Żuławski posiadał polskie obywatelstwo. Urodził się we Lwowie, jednak jego działalność zawodowa i życiowa była ściśle związana z Polską.

Oprócz pracy w kraju, reżyser wielokrotnie współpracował z zagranicznymi twórcami, co przyczyniło się do promocji polskiej kinematografii na świecie.

Znak zodiaku

Andrzej Żuławski urodził się pod znakiem Strzelca. Strzelec to znak zodiaku osób urodzonych w drugiej połowie listopada oraz w grudniu. Cechuje go skłonność do niezależności oraz poszukiwania nowych wyzwań, co można dostrzec w karierze reżysera.

Data i miejsce urodzenia

Andrzej Żuławski przyszedł na świat 22 listopada 1940 roku we Lwowie, znajdującym się obecnie na terytorium Ukrainy, w obwodzie lwowskim. Wówczas miasto znajdowało się w zupełnie innych realiach polityczno-geograficznych.

Lwów, jako miejsce urodzenia wielu wybitnych postaci kultury, wywarł wpływ na rozwój osobowości oraz twórczości Żuławskiego, kształtując jego późniejszą działalność artystyczną.

Data i miejsce śmierci

Andrzej Żuławski zmarł 17 lutego 2016 roku w Warszawie, stolicy Polski. To właśnie tutaj przypadał ostatni etap jego życia, gdzie kontynuował swoją pracę artystyczną i twórczą.

Kariera

Karierę filmową Andrzeja Żuławskiego charakteryzuje niezwykła różnorodność oraz odwaga w podejmowaniu kontrowersyjnych tematów. Rozpoczynał jako asystent Andrzeja Wajdy, ale szybko rozwinął własny, rozpoznawalny styl, często zaliczany do poetyki surrealizmu.

Wśród najważniejszych filmowych dokonań Żuławskiego znajdują się: „Trzecia część nocy” (1971), „Diabeł” (1972), „Najważniejsze to kochać” (1975), „Na srebrnym globie” (1976/1988), „Opętanie” (1981), a także adaptacje literackie i filmy nawiązujące do światowej literatury i muzyki.

Był również uznanym pisarzem. Jego dorobek literacki tworzą m.in. powieści „Lity bór”, „W oczach tygrysa”, „Moliwda”, „Niewierność”, „O niej” oraz intymne dzienniki „Nocnik”. Żuławski znany był także z trudnego charakteru oraz autorytarnego stylu pracy, a jego twórczość budziła często skrajne emocje.

Życie prywatne

Andrzej Żuławski był potomkiem znanej rodziny o znaczeniu literackim – był stryjecznym wnukiem Jerzego Żuławskiego. W życiu prywatnym miał trzech synów: Xawerego, Ignacego i Vincenta. Był również w związkach i współpracował z wybitnymi aktorkami, m.in. Małgorzatą Braunek oraz Sophie Marceau.

Znany był z trudnego charakteru, autorytarnego stylu reżyserowania, a także z zachowań opisanych w źródłach, jak mizoginia i alkoholizm, co miało wpływ na jego relacje zawodowe i prywatne.

Odznaczenia i wyróżnienia

Andrzej Żuławski został uhonorowany prestiżowymi odznaczeniami zarówno w Polsce, jak i we Francji: komandorią Orderu Sztuki i Literatury (Francja, 1996), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2001) oraz krzyżem kawalerskim Orderu Legii Honorowej (Francja, 2002).

Jego wkład w rozwój kinematografii i kultury został doceniony także po śmierci – w 2021 roku odsłonięto jego gwiazdę w Alei Gwiazd w Łodzi.

Aneta Zając
Angelina Jolie
Angus Young
Anita Lipnicka
Anita Werner