Andrzej Munk

Andrzej Munk (ur. 16 października 1921 w Krakowie, zm. 20 września 1961 w Łowiczu) – polski reżyser filmowy, scenarzysta i operator. Był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi i opiekunem m.in. Romana Polańskiego, Jerzego Skolimowskiego i Krzysztofa Zanussiego.

Twórca filmów fabularnych, takich jak „Błękitny krzyż”, „Człowiek na torze”, „Eroica”, „Zezowate szczęście” oraz „Pasażerka” (ukończonej po jego śmierci). Filmy Munka były nagradzane na festiwalach międzynarodowych i wprowadziły do polskiego kina formę tragifarsy.

Podczas okupacji działał w konspiracji, uczestniczył w powstaniu warszawskim i należał do lewicowych partii politycznych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, zginął tragicznie w wypadku samochodowym. Pośmiertnie upamiętniony nagrodą i studiami swojego imienia.

Pseudonim

Andrzej Munk nie posiadał stałego pseudonimu artystycznego. Jednak podczas okupacji zmienił nazwisko na Andrzej Wnuk, by móc działać konspiracyjnie. Mimo to w swojej działalności reżyserskiej i artystycznej znany był pod swoim właściwym imieniem i nazwiskiem.

Zawód

Andrzej Munk był polskim reżyserem filmowym, scenarzystą oraz operatorem. Zasłynął przede wszystkim jako twórca przełomowych filmów fabularnych i dokumentalnych, które na trwałe wpisały się w historię polskiej kinematografii.

Pracował również jako wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, gdzie wychował grono wybitnych twórców młodego pokolenia.

Obywatelstwo

Andrzej Munk urodził się i pracował w Polsce. Przez całe życie był obywatelem polskim i znaczną część swojej twórczości poświęcił polskiej tematyce, historii oraz tożsamości narodowej.

Znak zodiaku

Andrzej Munk urodził się 16 października, co czyni go zodiakalną Wagą. Cecha ta często wiązana jest z estetycznym wyczuciem oraz dążeniem do harmonii, co można odnaleźć w jego podejściu do filmu.

Data i miejsce urodzenia

Andrzej Munk przyszedł na świat 16 października 1921 roku w Krakowie, w Polsce. Miasto to było również miejscem jego młodości i początków edukacji.

Kariera

Kariera Andrzeja Munka obejmowała zarówno filmy dokumentalne, jak i fabularne. Zadebiutował dokumentami, w których łączył propagandę z dbałością o artystyczną formę, jak „Sztuka młodych” (1950) czy „Pamiętniki chłopów” (1952).

Jego uznane fabuły: „Człowiek na torze” (1956), „Eroica” (1957), „Zezowate szczęście” (1960) i „Pasażerka” (1963) zdobyły prestiżowe nagrody na międzynarodowych festiwalach filmowych. Munk wprowadził do polskiej kinematografii gatunek tragifarsy, a jego filmy często analizowały polską historię i tożsamość.

Od 1957 roku był wykładowcą szkoły filmowej w Łodzi, współtworząc środowisko nowego polskiego kina. Pośmiertnie upamiętniony został nagrodą jego imienia oraz nazwaniem studia „Młodzi i Film” na jego cześć.

Data i miejsce śmierci

Andrzej Munk zginął tragicznie 20 września 1961 roku w wypadku samochodowym w Łowiczu, w Polsce. Jego śmierć przerwała karierę jednego z najwybitniejszych twórców polskiego kina.

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, co świadczy o uznaniu, jakim się cieszył za życia.

Wykształcenie i młodość

W młodości Andrzej Munk studiował architekturę oraz prawo. Niestety, ze względu na poważną chorobę – gruźlicę – musiał przerwać obie te ścieżki edukacyjne.

Działalność konspiracyjna

Podczas II wojny światowej Munk aktywnie działał w polskim podziemiu. Był uczestnikiem powstania warszawskiego w 1944 roku. Działalność konspiracyjną prowadził pod zmienionym nazwiskiem Andrzej Wnuk.

Członkostwo polityczne

Munk był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1952 roku został jednak usunięty z PZPR.

Odznaczenia i upamiętnienie

W 1959 roku Andrzej Munk został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po śmierci powstały liczne upamiętnienia jego osoby, w tym nagroda imienia Andrzeja Munka dla debiutantów w łódzkiej Szkole Filmowej oraz Studio „Młodzi i Film” jego imienia (od 2008 roku).

Zainteresowania

Andrzej Munk interesował się muzyką poważną oraz jazzem. Posiadał bogatą kolekcję płyt i zbierał instrumenty, takie jak fujarki i okaryny.

Andrzej Sikorowski
Andrzej Strzelecki
Andrzej Wajda
Andrzej Zaucha
Andrzej Żuławski