Flashforward to technika narracyjna stosowana w teatrze, filmie, telewizji i serialach, polegająca na celowym przedstawieniu wydarzeń, które rozegrają się w przyszłości względem bieżącego czasu akcji. Metoda ta wykorzystuje przesunięcie chronologii fabularnej, pozwalając widzowi na zapoznanie się z fragmentami nadchodzących zdarzeń, zanim nastąpią one w narracyjnej teraźniejszości utworu.
Flashforwardy stanowią świadome narzędzie reżyserskie i scenariuszowe, wykorzystywane do różnorodnych celów dramaturgicznych.
Najważniejsze cechy użycia flashforward
- Przesunięcie chronologiczne akcji w przyszłość – wykorzystanie tej techniki polega na ukazaniu scen wykraczających poza aktualny punkt fabuły i osadzonych w jeszcze niezaistniałej rzeczywistości historycznej opowiadanej historii.
- Funkcja kontrastowania z bieżącą akcją – poprzez pokazanie rezultatów lub konsekwencji aktualnych zdarzeń, flashforward zestawia teraźniejszość z przyszłością, często uwydatniając różnicę pomiędzy nimi.
- Wpływ na budowanie napięcia i zaskoczenia – technika ta służy intensyfikacji ciekawości widza lub czytelnika, budując oczekiwanie na to, jak akcja doprowadzi do zaprezentowanego rezultatu.
- Występowanie w filmach, serialach, sztukach teatralnych – choć najbardziej rozpowszechniona w kinie i telewizji, zjawisko to występuje także w literaturze oraz na scenie teatralnej.
- Możliwość użycia zarówno w narracji linearnej, jak i nielinearnej – flashforward nie jest ograniczony do jednej struktury opowieści i może być stosowany zarówno w ramach opowieści prowadzonej chronologicznie, jak i w bardziej złożonych, nielinearnych formach narracji.
Jakie są funkcje i cele flashforward
Zastosowanie flashforwardu w dziele teatralnym, filmowym czy telewizyjnym pozwala na wprowadzenie dodatkowych warstw napięcia oraz niepewności dotyczącej dalszego przebiegu wydarzeń. Technika ta służy wyprzedzaniu oczekiwań widza, sugerowaniu potencjalnych rozwiązań lub komplikacji fabularnych, jak również budowaniu tajemnicy, której rozwiązanie zostaje odkryte wraz z rozwojem akcji.
Flashforward często wykorzystywany jest do obudzenia zainteresowania odbiorcy, prowadzenia go przez zawiłą fabułę lub unaocznienia konsekwencji podejmowanych przez bohaterów decyzji.
Różnice między flashforward a innymi technikami
| Technika | Opis | Różnice względem flashforward |
|---|---|---|
| Flashforward | Pokazanie przyszłych wydarzeń | Wydarzenia z przyszłości |
| Flashback | Pokazanie wydarzeń z przeszłości | Cofnięcie w czasie akcji |
| Dream sequence | Prezentacja snów lub wizji | Często subiektywne, nierealne |
| Enigmatic prologue | Wprowadzenie fabularne wywołujące zagadkę | Nie zawsze dotyczy czasu |
Przykłady flashforwardu w filmie i teatrze
- Serial „Lost: Zagubieni” – zastosowanie flashforwardów w późniejszych sezonach służyło ukazaniu losów bohaterów już po opuszczeniu wyspy, co kontrastowało z bieżącą akcją serialu.
- Film „Zacznijmy od nowa” (ang. „Irreversible”) – zastosowanie nielinearnej narracji, w której pojawiają się fragmenty przyszłych wydarzeń.
- Sztuka „Śmierć komiwojażera” Arthura Millera – w tej klasycznej sztuce teatralnej występują krótkie sceny przyszłych zdarzeń, stanowiące zapowiedź losów bohaterów.
- Serial „How to Get Away with Murder” – charakterystyczne dla tego serialu jest systematyczne wprowadzanie krótkich scen z przyszłości, budujących napięcie i atmosferę tajemnicy.
- Film „Osiem i pół” Federica Felliniego – przeplata wydarzenia rzeczywiste z wizjami przyszłości i wyobrażeniami protagonisty, wykorzystując tym samym technikę flashforward jako element budujący złożoną strukturę narracyjną.
