Co oznacza kategoria PG-13
Kategoria PG-13 została wprowadzona przez Motion Picture Association of America (MPAA) w 1984 roku jako reakcja na rosnące kontrowersje wokół filmów, które nie mieściły się komfortowo w dotychczasowych ramach klasyfikacji G (General Audiences), PG (Parental Guidance Suggested) oraz R (Restricted). Bodźcem do powstania nowej kategorii były m.in. filmy takie jak „Gremlins” czy „Indiana Jones i Świątynia Zagłady”, zawierające sceny zbyt drastyczne na PG, ale zbyt łagodne na R.
Do tego czasu istniała luka pomiędzy troską o ochronę najmłodszych widzów a swobodą twórców filmowych.
PG-13 powstało właśnie jako kompromisowy środek, lokując się pomiędzy kategoriami PG a R i służąc precyzyjniejszemu informowaniu widowni o potencjalnych zagrożeniach w treści obrazu.
Jak przyznaje się kategorię PG-13
- Przemoc — filmy oznaczone PG-13 mogą ukazywać umiarkowane sceny przemocy, czasami dynamiczne czy sugestywne, ale nieuznawane za drastyczne lub brutalne w stopniu wymagającym oznaczenia R.
- Język — w produkcjach z kategorią PG-13 mogą pojawiać się przekleństwa, ale ich liczba i „siła” są zazwyczaj ograniczone. Użycie szczególnie wulgarnego języka czy przekleństw uznawanych za najbardziej obraźliwe może doprowadzić do nadania kategorii wyższej.
- Treści seksualne — w filmach PG-13 mogą pojawić się sugestywne odniesienia, dwuznaczności, umiarkowane sceny nagości lub pocałunki, jednak bez eksplikowania aktów seksualnych.
- Używki — kategoria dopuszcza ukazanie sporadycznego lub umiarkowanego użycia alkoholu, papierosów, a także odniesień do narkotyków, jednak z ograniczeniami co do prezentacji i intensywności.
- Motywy nieodpowiednie dla dzieci — tematyka filmów może dotyczyć sytuacji trudnych emocjonalnie, grozy, tematów społecznych czy moralnych, pod warunkiem że nie wykracza poza umowną „barierę” wieku 13 lat.
Jakie jest znaczenie PG-13
PG-13 to jedna z najczęściej stosowanych klasyfikacji wiekowych w Stanach Zjednoczonych, stanowiąca pomost między kategoriami skierowanymi do dzieci a tymi przeznaczonymi wyłącznie dla dorosłych. Przeznaczona jest przede wszystkim dla widzów powyżej 13 roku życia, ale nie zabrania osobom młodszym wejścia na seans.
Różni się od, między innymi, kategorii G, która oznacza produkcje odpowiednie dla wszystkich grup wiekowych, PG (zalecany nadzór rodzicielski), R (osoby poniżej 17 lat tylko z dorosłym opiekunem) oraz NC-17 (tylko dorośli widzowie).
W praktyce PG-13 znajduje zastosowanie nie tylko w kinach, ale szeroko także na platformach streamingowych, w telewizji kablowej i serwisach VOD.
Producenci często starają się uzyskać właśnie tę kategorię, ponieważ pozwala ona dotrzeć do szerokiego grona odbiorców, zachowując stosunkowo niewielkie ograniczenia dystrybucyjne.
Odpowiedniki PG-13 w innych krajach
System | Odpowiednik PG-13 | Zakres wiekowy | Uwagi |
---|---|---|---|
USA (MPAA) | PG-13 | 13+ | Osoby poniżej 13 lat z zaleceniem nadzoru |
Polska (PISF) | 12 | 12+ | Zakaz dla młodszych dzieci |
Wielka Brytania (BBFC) | 12A | 12+ | Osoby poniżej 12 lat tylko z opiekunem |
Niemcy (FSK) | FSK 12 | 12+ | Osoby 12+, zakaz dla dzieci młodszych |
Francja (CNC) | Déconseillé aux moins de 12 ans | 12+ | Rekomendacja, nie ścisły zakaz |
Australia (Classification Board) | M | 15+ (z rekomendacją) | Dla starszej młodzieży, nie jest prawnie wiążące |
Kanada (Quebec, Régie du cinéma) | 13+ | 13+ | Zakaz wejścia młodszym osobom |
Debaty i kontrowersje wokół PG-13
Wprowadzenie kategorii PG-13 wywołało szeroką debatę społeczną i branżową. Krytycy wielokrotnie zwracają uwagę na nieprecyzyjność kryteriów, a także uznaniowość decyzji podejmowanych przez komisje klasyfikacyjne.
Istnieją obawy, że presja ekonomiczna wywierana przez producentów w celu uzyskania tej „pożądanej” kategorii może prowadzić do łagodzenia bądź maskowania bardziej kontrowersyjnych treści, co czasami skutkuje niespójnością klasyfikacji.
Znaczącym zagadnieniem stał się także wpływ PG-13 na branżę filmową, szczególnie w kontekście tzw. blockbusterów i filmów dla szerokiej publiczności. Uzyskanie tego oznaczenia często decyduje o komercyjnym sukcesie produkcji, ale powoduje również pewne ograniczenia artystyczne dla twórców.
Ze społecznego punktu widzenia kategoria PG-13 odegrała dużą rolę w zwiększeniu świadomości rodziców i opiekunów w zakresie odbioru treści medialnych przez nieletnich widzów. Jednak wciąż trwa dyskusja, na ile skutecznie chroni ona młodszych przed dostępem do niewłaściwych treści i czy nie wymaga doprecyzowania w szybko zmieniających się warunkach kulturowych.