Remake to termin określający nową wersję wcześniej stworzonego dzieła z dziedziny teatru, kina, telewizji, filmu lub serialu. Remake polega na powtórnym zrealizowaniu utworu, zachowując jego podstawowe założenia fabularne, główne motywy lub kluczowe postacie, przy jednoczesnym wprowadzeniu nowych elementów interpretacyjnych, technologicznych lub stylistycznych. W odróżnieniu od kontynuacji (sequela), remake nie rozszerza historii, lecz przedstawia ją od nowa, często w zmienionej formie.
Nie jest to także adaptacja, której celem jest przeniesienie dzieła do innego medium, ani reboot, będący całkowicie nową interpretacją serii z nowym początkiem.
Geneza i rozwój pojęcia
Pojęcie remake’u wywodzi się z początków sztuk performatywnych i kina, gdzie już w pierwszej połowie XX wieku podejmowano decyzje o ponownym zrealizowaniu znanych dzieł. Przykłady remake’ów pojawiały się m.in. w teatrze poprzez wystawienie klasycznych tekstów z nową interpretacją reżyserską czy obsadą, a w kinie poprzez ponowne nakręcenie znanych filmów w technologii dźwiękowej lub kolorowej.
Głównymi powodami realizacji remake’ów była chęć przybliżenia utworów nowym pokoleniom odbiorców, dostosowania ich do zmieniających się realiów społecznych i technologicznych, a także poszukiwania świeżego spojrzenia na istniejącą już historię.
Kluczowe cechy remake’ów we współczesnej kulturze
- Nowa interpretacja istniejącego dzieła – Remake opiera się na wcześniejszym utworze, ale oferuje współczesną lub alternatywną wizję tej samej historii.
- Zmiany fabularne, stylistyczne lub technologiczne – Często wprowadza się zmiany w narracji, estetyce lub wykorzystaniu współczesnych technologii (np. CGI, dźwięk przestrzenny).
- Zachowanie podstawowych elementów oryginału – Mimo zmian, pozostają kluczowe elementy takie jak główna oś fabularna, motyw przewodni czy charakterystyka postaci.
- Potencjalne dostosowanie do współczesnego odbiorcy lub kultury – Remake może uwzględniać zmiany społeczne, normy kulturowe i oczekiwania widzów, adaptując oryginał do aktualnych realiów.
- Różnice w obsadzie, realizacji, oprawie muzycznej lub efektach specjalnych – Nowe wersje często charakteryzują się inną obsadą aktorską, odmienną reżyserią, świeżą ścieżką dźwiękową oraz nowoczesnymi efektami audiowizualnymi.
Jak remake’i są wykorzystywane w sztukach
- Teatr – Nowe inscenizacje znanych sztuk, zmiany reżyserskie i interpretacyjne
- Film – Odtwarzanie lub reinterpretacje wcześniejszych filmów na potrzeby nowych widzów
- Telewizja – Udział w remakach formatów lub seriali z innych krajów czy epok
- Serial – Tworzenie nowych wersji istniejących seriali, uwspółcześnianie fabuły
Czym remake różni się od adaptacji, sequela czy rebootu
- Remake – nowa wersja tego samego dzieła, prezentująca tę samą historię w odmienionej formie lub konwencji, z zachowaniem kluczowych elementów oryginału.
- Adaptacja – przeniesienie dzieła z jednego medium do innego (np. z powieści na film, z filmu na spektakl teatralny), często z koniecznością modyfikacji fabuły i struktury.
- Sequel – bezpośrednia kontynuacja historii wyjściowego dzieła, rozwijająca wątki i losy bohaterów w dalszej chronologii wydarzeń.
- Reboot – nowe ujęcie lub rozpoczęcie serii od podstaw, często z całkowicie świeżą interpretacją fabularną oraz zerwaniem z wcześniejszą ciągłością narracyjną.
Dlaczego remake’i są ważne w kulturze
Remake’i pełnią istotną rolę w kulturze popularnej, umożliwiając zachowanie i ponowne ukazanie wartościowych dzieł szerszemu gronu odbiorców. Dzięki nim możliwe jest reinterpretowanie klasycznych historii w nowych kontekstach społecznych i technologicznych, co sprzyja ciągłemu dialogowi między tradycją a współczesnością.
Ponadto remake’i często przyciągają uwagę młodszych widzów, którzy nie mieli kontaktu z oryginałem, a twórcom pozwalają na odświeżenie znanych motywów i eksperymentowanie z nowinkami technologicznymi czy zmianami stylu.
Popularność remake’ów wynika także z ich potencjału komercyjnego oraz możliwości dostosowania utworów do aktualnych oczekiwań rynku i trendów kulturowych. Często stanowią one narzędzie do podtrzymania dialogu społecznego wokół kluczowych tematów oraz zachowania dziedzictwa kulturowego w zmieniających się realiach odbioru dzieła.
